Okukwataganya n'okufumbirwa

1. Okuyita mu mikwano n’ab’oluganda: Abakwasi bangi babeera mikwano oba ab’oluganda ab’abo abanoonya abagalwa.

2. Enkola eya mu bitongole: Waliwo ebitongole ebikola omulimu gw’okukwataganya abantu abanoonya abagalwa.

3. Enkola ey’oku mutimbagano: Enkola eno eyamba abantu okusisinkana abalala ku mutimbagano nga bayita mu bifo ebikyusa obulamu.

4. Enkola y’obuwangwa: Mu bitundu ebimu, wabaawo enkola ez’obuwangwa ezikozesebwa okukwataganya abantu.

Lwaki abantu bakozesa okukwataganya?

Waliwo ensonga nnyingi lwaki abantu basalawo okukozesa okukwataganya:

1. Obutaba na budde: Abantu abamu tebalina budde bumala kuzuula bagalwa kubwabwe.

2. Okwagala obuyambi: Abamu bawulira nti beetaaga obuyambi okuzuula omuntu omutuufu.

3. Enono z’obuwangwa: Mu bitundu ebimu, okukwataganya kye kimu ku nkola ezikkirizibwa ez’okufuna omuntu ow’okuwasa.

4. Okwagala okufuna omuntu afaanana nabo: Abakwasi basobola okugatta abantu abalina ebintu ebimu bye bagatta.

5. Okwewala okusubwa: Abamu bakozesa okukwataganya okwewala okusubwa mu nkolagana.

Bintu ki ebikulu ebikozesebwa mu kukwataganya?

Okukwataganya kukolebwa nga kusinziira ku bintu bingi eby’enjawulo:

1. Emyaka: Abakwasi banoonyayo abantu ab’emyaka egyenkana.

2. Ebyobufuzi: Abamu banoonyayo abantu ab’ebirowoozo by’obufuzi ebifaanagana.

3. Eby’eddiini: Okukwataganya kusobola okusinziira ku nzikiriza z’eddiini.

4. Obuyigirize n’omulimu: Abakwasi banoonyayo abantu ab’obuyigirize n’emirimu egifaanagana.

5. Obuwangwa: Obuwangwa nabwo bukulu nnyo mu kukwataganya.

6. Ebintu bye bayagala: Abakwasi bageegeenya okugatta abantu abalina ebintu bye bayagala ebifaanagana.

Engeri ki ez’enjawulo ez’okukwataganya eziriwo?

Waliwo engeri nnyingi ez’enjawulo ez’okukwataganya:

1. Okukwataganya okw’obuwangwa: Eno y’enkola esinga okuba ey’edda era esangibwa mu bitundu bingi eby’ensi.

2. Okukwataganya okw’eddiini: Enkola eno esinga okukozesebwa mu mawanga amalala.

3. Okukwataganya okw’oku mutimbagano: Eno y’enkola empya esinga okukozesebwa mu nsi ez’omulembe.

4. Okukwataganya okw’eby’obufuzi: Enkola eno esinga okukozesebwa mu bitundu ebimu eby’ensi.

5. Okukwataganya okw’ebyenfuna: Enkola eno esinga okukozesebwa mu bitundu ebimu eby’ensi.

Emigaso n’ebizibu by’okukwataganya

Okukwataganya kulina emigaso n’ebizibu byakwo:

Emigaso:

• Kuyamba abantu okufuna abagalwa abatuufu.

• Kukendeeza obudde obw’okunoonya omuntu ow’okuwasa.

• Kuyamba okugatta abantu abalina ebintu bye bagatta.

Ebizibu:

• Kiyinza obutakola bulungi buli kiseera.

• Kiyinza okuba nga tekiwa bantu ddembe lyabwe okusalawo.

• Kiyinza okuba nga tekikwataganya bulungi abantu.

Okukwataganya kye kimu ku ngeri ez’edda ez’okufuna omuntu ow’okuwasa era kusigala nga kukulu mu bitundu bingi eby’ensi. Newankubadde kulina emigaso gyakwo, kulina n’ebizibu byakwo. Abantu balina okukozesa enkola eno nga bategedde obulungi emigaso n’ebizibu byayo.